Người tiêm chích ma túy (PWID) hoàn toàn có thể và nên sử dụng PrEP để phòng ngừa HIV. Đây là một trong những nhóm đối tượng được khuyến cáo sử dụng PrEP bởi các tổ chức y tế hàng đầu, bao gồm Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).
Hiệu quả của PrEP đối với người tiêm chích ma túy
Nghiên cứu đã chứng minh PrEP có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa HIV cho người tiêm chích ma túy:
- Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng tại Bangkok, Thái Lan đã chứng minh PrEP giảm 74% nguy cơ lây nhiễm HIV ở những người tiêm chích ma túy khi sử dụng đúng cách78
- Khi uống đều đặn và đúng cách, PrEP có thể ngăn ngừa gần 100% lây truyền HIV qua đường tình dục1
- Đối với người tiêm chích ma túy, PrEP có thể giảm 84% nguy cơ nhiễm HIV nếu tuân thủ điều trị1
PrEP được khuyến nghị cho người tiêm chích ma túy vì giảm khả năng lây nhiễm HIV từ bạn chích
Các loại PrEP dành cho người tiêm chích ma túy
Hiện có nhiều dạng PrEP được khuyến cáo cho người tiêm chích ma túy:
- PrEP dạng uống hàng ngày: Thuốc kết hợp tenofovir disoproxil fumarate (TDF) và emtricitabine (FTC), thương hiệu Truvada, là phác đồ PrEP được ưa chuộng cho người tiêm chích ma túy23
- PrEP dạng tiêm kéo dài: Cabotegravir tiêm kéo dài (LAI-PrEP) đã được phê duyệt cho người tiêm chích ma túy có bạn tiêm chích HIV dương tính hoặc dùng chung dụng cụ tiêm chích34
Ai nên sử dụng PrEP trong nhóm người tiêm chích ma túy?
CDC khuyến cáo PrEP cho người tiêm chích ma túy có nguy cơ cao nhiễm HIV, cụ thể:
- Người có bạn tiêm chích đã nhiễm HIV7
- Người dùng chung kim tiêm, bơm kim tiêm hoặc dụng cụ tiêm chích khác7
- Người tiêm chích nhiều lần trong ngày2
- Người tiêm cocaine hoặc methamphetamine2
- Người có hành vi tình dục nguy cơ cao kèm theo tiêm chích ma túy2
Rào cản và giải pháp
Mặc dù PrEP có hiệu quả cao, tỷ lệ sử dụng trong nhóm người tiêm chích ma túy còn rất thấp:
- Nghiên cứu cho thấy chỉ có 0,15% người tiêm chích ma túy được kê đơn PrEP5
- Nhận thức về PrEP trong nhóm này còn hạn chế, chỉ khoảng 13-25% người tiêm chích ma túy đã từng nghe về PrEP 6
Các rào cản chính bao gồm:
- Thiếu nhận thức về PrEP
- Khó khăn trong việc tuân thủ điều trị hàng ngày
- Vấn đề vô gia cư và bảo quản thuốc
- Định kiến từ nhân viên y tế
- Chi phí và bảo hiểm y tế
Các giải pháp tiềm năng:
- Tích hợp PrEP vào các chương trình giảm hại hiện có
- Cung cấp PrEP tại các địa điểm phát kim tiêm sạch
- Đào tạo nhân viên y tế về lợi ích của PrEP cho người tiêm chích ma túy
- Sử dụng PrEP dạng tiêm kéo dài để giảm gánh nặng tuân thủ hàng ngày
Tiềm năng và sự sẵn sàng
Mặc dù nhận thức còn thấp, nhiều nghiên cứu cho thấy người tiêm chích ma túy có sự quan tâm đáng kể đến PrEP sau khi được thông tin:
- 34,5% người tiêm chích ma túy tại Vancouver bày tỏ quan tâm đến PrEP sau khi được giải thích1
- 63% người tìm đến dịch vụ trao đổi bơm kim tiêm bày tỏ sự quan tâm đến việc sử dụng PrEP6
- Trong một nghiên cứu, 42,7% người có tiền sử tiêm chích ma túy trong năm qua cho biết họ “rất có khả năng” sử dụng PrEP6
Kết luận: Người tiêm chích ma túy không chỉ có thể sử dụng PrEP mà còn được khuyến khích sử dụng như một biện pháp hiệu quả để phòng ngừa HIV. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nỗ lực để tăng cường nhận thức, tiếp cận và sử dụng PrEP trong nhóm dân số này.
